Στις 10 Δεκεμβρίου 2021 ολοκληρώθηκε το έργο αναβάθμισης της Πλατείας Ελευθερίας στη Λευκωσία, ένα έργο που διήρκησε 7 χρόνια, με την υλοποίησή του να επιφέρει πολυάριθμες αντιδράσεις! Αδιαμφισβήτητα η νέα όψη της πλατείας αποτελεί ένα επιτυχημένο παράδειγμα διαμόρφωσης συγκοινωνιακού κόμβου και κοινωνικής διάδρασης καθώς διατηρεί παράλληλα την ταυτότητα του λεγόμενου ιστορικού τοπόσημου της Κύπρου.
Μετά από πανευρωπαϊκό διαγωνισμό, τη μελέτη και τον σχεδιασμό ανέλαβε το αρχιτεκτονικό γραφείο της Ζaha Ηadid, αναβαθμίζοντας πλήρως τη λειτουργικότητα και την αισθητική ποιότητα του δημόσιου χώρου της πλατείας.
Η πλατεία Ελευθερίας βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο της Λευκωσίας, δίπλα στα Ενετικά Τείχη και την ξηρά τάφρο που περιβάλλει την πόλη. Τα τείχη αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της ταυτότητας της Λευκωσίας, κατασκευάστηκαν κατά τον Μεσαίωνα και ανακατασκευάστηκαν από του Ενετούς τον 16ο αιώνα. Καθορίζουν το όριο του παλαιότερου τμήματος της πρωτεύουσας, διαχωρίζοντας την αρχαία πόλη από τις νέες συνοικίες εκτός των τειχών, ενώ η Πράσινη Γραμμή της πόλης χωρίζει την πρωτεύουσα σε δύο διαφορετικές κοινότητες.
Η Zaha Hadid, σε συνέντευξή της, είχε αναφέρει για το όραμά της: «Σε αντίθεση με την πράσινη γραμμή που χωρίζει την πόλη, η τάφρος γίνεται μια "πράσινη ζώνη", ένα "περιδέραιο" που περιβάλλει και ενοποιεί την πόλη και τις δύο πλευρές του τείχους, ενώ γίνεται το κεντρικό πάρκο της Λευκωσίας, όπως συμβαίνει και με το Central Park της Νέας Υόρκης, το Hyde Park του Λονδίνου και τους κήπους Tuileries του Παρισιού. Αυτό το νέο πάρκο της Λευκωσίας θα αποτελεί έναν ανοιχτό, δημόσιο χώρο στην καρδιά της πόλης».
Κατά τον σχεδιασμό, εντάσσονται και επιλύονται ζητήματα αστικού σχεδιασμού καθώς επίσης καλύπτονται προσδοκίες εφαρμογής σύγχρονης αρχιτεκτονικής σε στοιχεία πολιτιστικής κληρονομιάς. Πέρα από τις εργασίες για την διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου και την ολική αναβάθμιση της πλατείας, κατασκευάστηκαν στον χώρο γέφυρες, ώστε να αξιοποιηθούν οι προηγουμένως δυσπρόσιτες περιοχές της τάφρου, ενώ παράλληλα διενεργήθηκε και τοπιοτέχνηση. Διορθωτικές εργασίες πραγματοποιήθηκαν και στα Ενετικά τείχη, ενώ επίσης μεγάλη έμφαση δόθηκε στις ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες για την εγκατάσταση ανελκυστήρων και φωτισμού. Η πλατεία είναι ανοιχτή στο κοινό, εξοπλισμένη με μοντέρνα street furnitures, καταστήματα, χώρους υγιεινής και ειδικά διαμορφωμένα σημεία που μπορούν να φιλοξενήσουν ακόμη και festivals.
Η πλατεία Ελευθερίας αποτελεί ένα εκ των τριών έργων των Zaha Hadid Architects (ZHA) που κέρδισε βραβείο στο φετινό Rethinking The Future (RTF) Awards. Το ετήσιο πρόγραμμα απονομής αρχιτεκτονικής, Rethinking The Future Awards, στοχεύει στην προώθηση καινοτόμων εργασιών στον τομέα της Αρχιτεκτονικής και του Σχεδιασμού σε όλο τον κόσμο. Μέσα από το έργο της Πλατείας Ελευθερίας, εκφράζεται η συμβίωση του ιστορικού παρελθόντος με το αισιόδοξο μέλλον, με το γραφείο της Hadid να έχει πετύχει τον εκσυγχρονισμό της πλατείας χωρίς να διαβρώσει την ιστορική-πολιτισμική της ταυτότητα.
Πηγές άρθρου: https://www.travel.gr & https://www.lifo.gr/
PHOTO BY_LaurianGhinitoiu https://www.zaha-hadid.com/
